İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun yıllardır Türkiye’den iadesini istediği Siloam Yazıtı, M.Ö. 8’inci yüzyılda Kudüs’te kazılan bir su tünelinin yapım sürecini anlatıyor. Fenike alfabesiyle İbranice yazılan yazıtta yalnızca tünelin kazı çalışmaları ve suyun şehre ulaştırılmasıyla ilgili teknik ayrıntılar bulunuyor. Ancak Netanyahu, bu kaydı İsrail’in Filistin toprakları üzerindeki hak iddialarına dayanak göstererek siyasi bir simgeye dönüştürmeye çalışıyor.
YAZITTA NE YAZIYOR?
Yazıtın orijinal metninde şu ifadeler yer alıyor:
“Tünel kazma işi tamamlanmıştı. Tünel kazma işi şöyleydi: İşçiler balyoz ve keskilerini birbirlerine doğru sallarken, geriye yalnızca üç arşın kazı kalmıştı. O sırada, bir adamın arkadaşına seslendiği duyuldu; çünkü sağdaki ve soldaki kayada bir çatlak zuhur etmişti. Tünel açma işi bittiğinde, kazıcılar balyozlarını birbirlerine doğru sallayarak karşılaştılar. Böylece kaynaklardan rezervuara kadar bin iki yüz arşın boyunca su aktı. Ve kazıcıların başlarının üzerindeki kayanın yüksekliği yüz arşındı.”
Metin, şehrin su ihtiyacını karşılamak amacıyla açılan tünelin tamamlanışını teknik bir kayıt olarak belgeliyor.
TÜRKİYE TALEPLERİ REDDETTİ
Netanyahu, yazıtı ilk olarak 1998’de dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz’dan talep etti. Daha sonraki yıllarda da İsrail tarafından benzer iade girişimleri yapıldı. Ancak Türkiye, yazıtın Osmanlı döneminde yasal yollarla İstanbul’a getirildiğini ve bugün Topkapı Sarayı’nda korunduğunu belirterek talepleri reddetti.
TARİHİ BELGE SİYASETE ALET EDİLİYOR
Tarihçiler, yazıtın yalnızca bir mühendislik çalışmasını anlattığını, mülkiyet ya da siyasi iddia içermediğini vurguluyor. Uzmanlar, “su yolunu anlatan teknik bir belgeyi, Filistin topraklarındaki zulmü meşrulaştırmak için kullanmak, bilimsellikten uzak bir çabadır” değerlendirmesinde bulunuyor.
Filistinliler açısından yazıt, İsrail’in tarihsel belgeleri tek taraflı yorumlayarak günümüz politikalarına malzeme etmesinin örneği olarak görülüyor. Türkiye içinse eser, hem kültürel mirasın korunması hem de siyasi baskılara karşı duruşun sembolü olmayı sürdürüyor.
MİT DEVREDE
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Siloam Yazıtı'nın restorasyon nedeniyle kaldırıldığı depoda sağlıklı bir şekilde korunduğu, eserin güvenliği için Bakanlık ekiplerinin yanı sıra Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) görevlilerinin de devrede olduğu biliniyor.
